Tag: de dialogen

De man monsterde me van kop tot teen, liet zijn blik even op mijn versleten en in weken niet gepoetste schoenen rusten, keek me aan en vroeg:
“Ben je verstandig?”
Of ik verstandig was? Wat moest ik daar op antwoorden?
“Ik ben niet dom,” zei ik.
Hij staarde naar de middelste knoop van mijn hemd.
“Ja maar, ben je verstàndig?”
“Euh, ja, ik denk dat ik verstandig ben.”
“Je moet niet denken, je moet zijn. Je hoeft je niet te schamen en je mag je verstand etaleren. Wat weet jij?”
Ik wist alvast niet wat ik met deze man aan moest. Verwachtte hij een antwoord?
“Ik weet hoe oud ik ben,” probeerde ik, maar dat was natuurlijk niet wat hij bedoelde.
“Nee, wat wéét jij?”
“Ik ken de namen van bloemen en planten?”
“Ja, dat is een goed begin. En wat weet je nog? En hoe bewaar je jouw kennis? Draag je zorg voor jouw verstand? Of gooi je jouw hersenen te grabbel en prop je er dagelijks een massa te snelle beelden bij?”
“Te snelle beelden?” Ik wist niet wat hij bedoelde.
“Televisie. Computer.”
O, dat.
“Eum, ja, af en toe.”
“Dan ben je te nieuw.”
“Te nieuw?”
“Ja. Je bent te nieuw om goed en geschikt verstand te hebben. Hersenen moeten op de oude en traditionele manier bewaard worden. Anders kwijnen ze weg, of verstikken ze onder de snelheid. Je moet meermaals per dag even stilstaan, en je moet je niet laten afleiden door de snelle beelden, ook niet door de grote reclames. Heb je dat paneel met publiciteit voor het museum gezien? Hoe groot kan de tegenstelling zijn? Een modern en veel te lichtgevend bord met flitsende slogans en foto’s? En dat om mensen naar een museum te lokken?”
“Misschien moet de moderne mens met flitsende beelden overtuigd worden?” vroeg ik.
Maar hij hoorde me niet.
“Oververzadiging,” zei hij. “De wereld ontploft. Miljoenen soorten fluo. Overal valse regenbogen. Overal schreeuwerige kunst. Moet kunst niet stil zijn, zodat de mens er over kan nadenken? Moet muziek alles overstemmen, zoals zij nu doet? Zij is overal aanwezig! Het lawaai! Moet muziek luid, moeten kunstwerken immens zijn? De mens struikelt over de afmetingen en hij beseft het niet eens. En hij vergeet de hele tijd zijn veters te knopen! Wacht maar! Als hij van de trap afloopt zal hij op zijn donder gaan, en dan zal het bliksemen tot in de bovenste verdieping van de hoogste wolkenkrabber!”
Ik beaamde. Sterker nog; ik zei braaf “Ja meneer”.
“Ben jij er zo een?” Hij brieste. “Knik jij gehoorzaam als iemand zulke dingen zegt? Heb je zelf geen mening, dan?”
“Jja,” stamelde ik. Hij wuifde me weg.
“Verdwijn,” siste hij. Met de wijsvinger van een hand maakte hij een cirkelende en opstijgende beweging, vanuit zijn mond kwam een zoemend geluid.
“Je stijgt op,” zei hij.
Ik keek naar mijn versleten schoenen. Ik steeg niet op, ik stond waar ik stond.
“Nee hoor, ik blijf,” zei ik.
“Wacht maar,” zei hij. “Al dat kunstlicht en al die flitsende helikopterbeelden, al die dingen zullen jou tot op het dak van de wolkenkrabber brengen, en daar zal je ontwaken net voor je naar beneden stort.”
De man was gek.
“Maar ik ben verstàndig,” zei ik.
“Jaja,” zei hij. “Dat zal wel. Maar laat je hersenen niet rotten!” zei hij. “En poets je schoenen!”
Toen ik terug opkeek was hij bijna de hoek om. Ik zag nog de opwaartse beweging van zijn hand en dan niks meer.

“Meneer, u kijkt stuurs.”
“Stuurs? Ik kijk niet stuurs. Bovendien: ik ken u niet.”
“Nee u kent me niet. Mijn naam is Matthias. En ik vind dat u stuurs kijkt.”
“Ik kijk niet stuurs, zei ik. Dit is mijn gelaatsuitdrukking en ik wil die niet veranderen.”
“Oké meneer. Meneer, wat doet u hier in Brussel?”
“Dat zijn uw zaken niet.”
“Bent u een toerist?”
“Nee, ik ben geen toerist. En ik herhaal dat het uw zaken niet zijn.”
“Ja maar, ik dacht..”
“U hoeft niks te denken. En laat me met rust.”
“Ja maar, ik wou u enkele vragen stellen.”
“Vragen? Waarom? Ik ken u niet. Ik heb niks met u te maken en u niet met mij.”
“Vragen over u, beste meneer. Ik verzamel antwoorden.”
“Antwoorden verzamelen? Wie verzamelt er nu antwoorden? Ik heb nog nooit zoiets doms gehoord. Heeft u niks beters te doen? U zou beter een job zoeken en werken voor de kost.”
“O, wees gerust, ik werk voor de kost. Maar ik verzamel ook antwoorden. Mijn vraag voor u is, waarom u niet van de lente geniet?”
“Maar ik wandel toch door de stad?”
“Ja, maar u kijkt stuurs. U lijkt niet gelukkig.”
“Waarom zou ik gelukkig moeten zijn?”
“Ik weet het niet. Bent u niet blij?”
“Nee, ik ben niet blij, ik ben nooit blij en ik zie geen enkele reden om blij te zijn. Kent u een goede reden?”
“Ja. De lente.”
“Tja. Het mooie weer is goed meegenomen, dan hoef ik geen regenjas aan en ik voel zelf ook de warmte van de zon op mijn huid. Maar blij of gelukkig? Nee, ik zie niks op de wereld dat me nog blij kan maken.”
“Kinderen?”
“Kinderen zijn lastpakken. Ze hebben altijd honger of dorst, ze gehoorzamen meestal niet en ze maken kabaal.”
“Vakantie?”
“Vakantie is duur.”
“Mooie vrouwen?”
“Mooie vrouwen zijn ook duur.”
“Een hond? Heeft u geen huisdier?”
“Nee. Ik haat honden, ik haat katten, ik haat konijnen, tenzij in de pan.”
“Aha, u houdt van goed eten?”
“Nee. Ik eet omdat dat moet. Maar het ene gerecht smaakt me beter dan het andere.”
“Een mooie foto. Maakt een mooie foto u dan niet blij?”
“Nee. De wereld stikt van de foto’s. De mensen gooien al hun kiekjes op het grote internet en ze worden er door overspoeld en letten niet meer op de inhoud of op de kwaliteit. Vijftigduizend of vijfhonderdduizend bossen of stranden op het internet, dat is voor iedereen te veel. Of spelende kinderen. Of whatever. Voor mij hoeft dat niet.”
“Stilte? Houdt u niet van de stilte?”
“Nee. Ze doet me aan mijn eenzaamheid denken.”
“Eenzaam? Bent u eenzaam?”
“Dat zijn uw zaken niet, dat zei ik toch reeds?”
“U houdt misschien van muziek?”
“Nee.”
“Van een avond op stap, met de vrienden?”
“Ik heb geen vrienden. Ik ben alleen.”
“Helemaal alleen?”
“Inderdaad.”

De Dialogen, 7.

Zijn neus: hoog.
Zijn ogen: priemend.
De man wou me niet te woord staan. Ik moest naar hem opkijken; Hij was bijna dubbel zo lang als ik, tenminste, zo leek hij zich te voelen. Hij hield zijn rug kaarsrecht en het was alsof hij recht door me heen keek, maar na enkele seconden draaide hij zijn ogen van me weg. Ik wou met hem praten en versperde hem de weg.
“U snijdt me de pas af,” zei hij.
“Met veel plezier,” antwoordde ik rustig, maar zijn blik had me kwaad gekregen en ik zou deze man niet zo maar laten gaan. Ik moest en zou met hem praten.
“Bent u groot, meneer, of lijkt dat alleen maar zo?”
Zijn ogen priemden alweer en ik voelde dat hun naalden dwars door mijn wangen, voorhoofd en ogen gingen en dat ze mijn hersenen probeerden te raken, maar ik schudde die idee snel van me af en herhaalde mijn vraag.
“Bent u groot, meneer, of lijkt dat alleen maar zo?”
Hij bewoog zijn rechterarm en gebruikte zijn gehandschoende hand (ik meen het – het was 20 graden en hij droeg dunne lederen handschoenen van een onbestemde vuilbruine kleur) om me opzij te duwen. Ik zette me schrap en beeldde me in dat ik zijn elleboog vastgreep en er mijn tanden inzette.  Het bot kraakte, ik herpositioneerde en beet een hap vlees uit zijn bovenarm. Hij gilde.

Het veranderde niks.
Hij riep me beschuldigende woorden toe. Wie ik dacht dat ik was? Dat hij het me betaald zou zetten! Dat hij veel connecties had en die onmiddellijk zou gebruiken om mij in staat van beschuldiging te stellen en om me in de gevangenis te gooien!
Het bloed gulpte uit zijn rechterarm en met zijn linker bleef hij me aanwijzen. De wijsvinger raakte bijna mijn hoofd maar ik zette een stap achteruit zodat hij me niet kon aanraken. Zijn ogen priemden nu vlammend, de gloeiende naalden probeerden zich weer door mijn voorhoofd en ogen te dringen maar ik schoot in een lach.
“U bent de grappigste man die ik hier ooit tegenkwam,” hikte ik. Ik hield mijn hand voor mijn mond om het lachen wat tegen te houden, maar dat lukte niet. Ik proestte het uit.

“Mag ik nog eens?” lachte ik luid.

Het maakte hem alleen maar kwader. Furieus. Ondertussen stroomde zijn bloed over het voetpad, dat vond ik vies en ik zei dat hij het voetpad bevuilde.
Met zijn linkerhand wurmde hij zijn telefoon uit zijn rechter zak. Ik zag hem knoeien om een nummer in te tikken, daarna hoorde ik hem luid met de politie bellen, dat hij klacht wou indienen en dat ze een ziekenwagen moesten sturen.
Ik huppelde weg.
De man probeerde me achterna te komen, maakte wilde bewegingen met zijn nog gezonde linkerarm.
Ik liep vrolijk voort, versnelde mijn pas en verdween naar beneden, richting het hart van de stad.

De Dialogen, 5.

Afbeelding: Francis Bacon, Self Portrait 1969