MARJA

Mijn volgende slachtoffer, als ik haar zo mag noemen, was een vrouw op leeftijd. Korte, grijze haren, donkerbruine ogen en een aangenaam gezicht. Ze had het warm, dat was duidelijk.
‘Marja’ heette ze, zei ze. Ze was onlangs zestig geworden.
“Ik kom om de twee maanden naar Brussel,” zei Marja. “Ik loop rond. Ik doe de Grote Markt. Ik loop tot aan het Museum, mijn dochter werkt daar. We lunchen samen, of we drinken gewoon een kop koffie. Ik loop nog wat rond en ik zoek ondertussen naar uilen, want ik verzamel uilen.”
Terwijl ze dat vertelde opende ze haar boodschappentas – zo’n groot geruit exemplaar, stevig en waterdicht.
“Kijk.” Ze maakte aanstalten om de tas te openen maar ze bedacht zich.
“Misschien kunnen we even zitten?”
Ze was al op weg naar een van de banken in de buurt van de fontein. Ik volgde.
“Kijk,” zei ze nogmaals. Ze opende de tas.
“Mijn vondst van vandaag!”
Marja pakte een spaarpot in de vorm van een uil uit. Hij was klein, maar van stevig porselein.
“Ik heb meer dan vijftig uil-spaarpotten,” zei ze.
“En kijk!”
Ze haalde drie kantwerkjes uit een doos. De uilen waren piepklein en ieder apart ingekaderd.
“Twintig euro per stuk,” zei ze. “Ik heb al een hele collectie. Ze zijn mooi, niet?”
Ik knikte.
“Dat was het voor vandaag,” zei ze. “De rest kocht ik niet. Ik hoef geen glazen meer. En tafelkleden met uilen heb ik ook al. En kussens ook. Zij zijn te alledaags, en ik koop er geen bij. Alleen nog speciale dingen. En af en toe een juweel in uilvorm.”
Ik bleef naar de kantkloswerkjes kijken. Ze namen me mee naar mijn jeugd – mijn grootmoeder zat  dagelijks aan haar kantkloskussen  en ik veel uren en dagen naast haar. Ik kon toen onnoemlijk lang blijven  staren naar de bewegingen van haar handen en van de klosjes. Of naar het opspelden. Ik mocht vaak mee patronen kiezen en een keer of drie nam ze me mee naar tentoonstellingen.
“en zakdoeken,” hoorde ik Marja zeggen.
“Zakdoeken?” vroeg ik. “Sorry,” voegde ik er dadelijk aan toe, “ik heb dat laatste niet gehoord. Uw uilen deden me aan mijn grootmoeder denken.”
“Dat is normaal,” zei ze.
“Ja,” antwoordde ik. “Dat is normaal.”
Ik maakte een foto van de ingelijste uilen, bedankte Marja voor de herinnering en wenste haar nog veel mooie aankopen.
“Daar twijfel ik niet aan, ik vind overal uilen!” lachte ze. Ze stak alles terug in de doos en in de tas en stond op.
“Het Centraal Station is vlakbij,” zei ze.
“Ja, ginder,” antwoordde ik. Ik stond ook op.
“Dag ?“ zei ze vragend.
“Matthias. Matthias Toby.”
“Mijn naam is Marja maar dat wist je al. Dag Matthias,” zei ze.
“Dag Marja,” zei ik, maar ze was al op weg naar haar trein.

De Dialogen, 6

MIJN NAAM IS MATTHIAS

“Matthias Toby,” zei ik.
Het gebeurde zelden dat een van de mensen die ik aanklampte mijn naam vroeg. Deze jonge dame deed dat, en ik antwoordde.
“ ‘Matthias’ is een mooie naam,” zei ze.
“Dank je!”
“Vanwaar ben je afkomstig?”
“Uit Tillier.”
“Tillier? Dat ken ik niet. Waar is dat?”
“In Wallonië. Het is een klein dorpje. Het is er erg mooi.”
“En nu woon je in de stad, Matthias?”
“Ja, in de groene rand. Ik zou niet anders kunnen.”
“En je komt iedere dag naar het centrum?”
“Ja.”
“Om met mensen te praten?”
“Ja. Ook om te werken, maar het fijnste zijn die gesprekken, natuurlijk.”
“En je spreekt iedereen zo maar aan, zoals je met mij deed?”
“Inderdaad.”
“Waarom? En hoe maak je je keuze? Wie wel, en wie niet?”
“Ik wil de stemmen van de mensen horen. Maar ik wil ook hun handbewegingen en hun oogopslag zien. En na het afscheid nemen wil ik zien hoe ze stappen. Ik kies hen lukraak. Jong, oud, dik, dun. Ik weet niet waarom ik iemand al dan niet kies, het is eerder een eenvoudig er naar toe lopen, zo maar.”
Ik zweeg even. Ik stond nooit eerder stil bij het waarom van mijn bijna dagelijkse bezigheid.

De jonge vrouw heette Michèle, was jong en mooi en slank. Ze droeg een jeans met een felgroen topje. Goede maar versleten sneakers aan haar voeten en ze had kortgeknipte maar speelse blonde haren. Gouden lokken. Het zonlicht speelde ermee, het was zo’n mooie dag.
Michèle had vlekken op haar vingers.
“Schilder jij?” vroeg ik. Ik gaf het gesprek een wending; niet ‘ik, Matthias,’ maar ‘zij, Michèle’, was immers het doel van mijn uitstap.
“Ja, het valt op, niet?” lachte ze. Ik had nog nooit zo’n mooie glimlach gezien.
“Wat schilder je?”
“Vanalles. Vanochtend begon ik aan het schilderen van een dansende vrouw. Ze is mooi, groot, ze draagt een lange zwarte jurk maar heeft ontblote schouders. Sensueel.”
Michèle pauzeerde even.
“Ze danst op moderne muziek en je ziet haar beweeglijke schouders. De schouders zouden de dans zelfs zonder de rest van het lichaam kunnen uitvoeren. Haar bovenlichaam praat door de bewegingen. Ik wil de muziek en de dansende schouders van de danseres in mijn werk leggen. Ik wil dat iemand die het werk ziet, de muziek kan horen en het ritme kan voelen. Dit schilderij van de dansende vrouw is nog lang niet af. Ik probeer wat uit, herbegin, schets, herbegin nog eens, tot ik het beeld en de bewegingen die in mijn hoofd zitten goed kan weergeven.”
“Mag ik haar zien?”
“Heu, ja, maar nu nog niet.”
“Wat doe je met je schilderijen?”
“Niks.”
“Helemaal niks?”
“Ja, toch wel. Ik toon ze aan vrienden.”
“Dat is alles?”
“Ja, dat is alles.”

pina vollmond

De Dialogen, 3.
Foto: still uit Pina Bausch, Vollmond :
http://youtu.be/wOmUCPjHJao



dd. 25/7/2013