Maand: december 2016

DE GEERT

de-schouw-leon-spilliaert

 

Ik ben wat te dik, ja. Twintig kilo. Twintig kilo is geen ramp, vind ik, maar mijn huisarts denkt er anders over. Ik moet mijn buikomtrek binnen de perken houden, zei ze.
‘Hoe?’ vroeg ik.
‘Drink wat minder biertjes,’ zei ze.
Een vrouwelijke dokter! Wat weet zij over stamcafés, misschien? Ik kan toch moeilijk een watertje bestellen? En nog een, en nog een?
Maar goed. Ze zal wel gelijk hebben.
Ze raadde me ook aan om wat meer te bewegen.
‘Ik doe niks anders,’ zei ik.
Nog eens: wat weet zij ervan?

Op het werk verzet ik de hele dag paletten. Ik doe dat met mijn heftruck natuurlijk, maar ik moet minstens tien keer per dag in- en uitstappen. Na vier uur, als mijn shift afgelopen is, dan zit ik op het kantoor, bij de administratie. Zo maar. Ik vind dat plezierig. Gedurende een of twee uur, iedere dag. De koelkast staat daar. Ik drink er een glas of twee en kijk naar Emilie, het jonge geweld dat de boekhouding van de firma in goede banen moet helpen leiden.

Ik hou ervan als Emilie opstaat om iets te scannen.
Ik hou er nog meer van, als ze opstaat om een kopie te maken en als ze het papier moet aanvullen. De dozen papier staan onderaan in de grote wandkast.
Maar ik hou er het meeste van, als ze een nieuwe doos papier moet openmaken. Dan keert ze terug naar haar bureau, neemt ze een schaar uit haar onderste lade, stapt ze terug naar de wandkast, bukt ze zich om de doos uit de kast te zeulen, bukt ze zich om het riempje rond de doos door te snijden, bukt ze zich om het deksel eraf te halen en om er een riem papier uit te nemen, bukt ze zich nog meer om de doos op te heffen en om die terug in de wandkast te zetten. En als ik geluk heb, dan duwt ze de doos met een van haar gespierde maar o zo sierlijke benen terug op zijn plaats. Daarmee is het mooiste lied uit, want dan gaat de kast dicht en is het spektakel gedaan, maar niet voordat Emilie eerst de riem papier van de grond heeft opgeraapt. Want daar had ze hem gelegd, op het laagste niveau, om zich nog een keer zo diep mogelijk te moeten bukken.

Diepe zucht.
Emilie werkt tot halfzes.
‘Dat is laat,’ zegt ze meermaals per week.
Om vijf voor halfzes zit ze klaar om te vertrekken. De rug kaarsrecht, handtas en autosleutels in aanslag, jas over haar arm.
Stipt om halfzes duwt ze met haar ranke lichaam haar stoel naar achter en staat ze op. In dezelfde seconde neemt ze de rugleuning van de stoel stevig vast en rolt ze hem met een forse duw op zijn plaats, onder haar bureau. Dan begint ze te snelwandelen richting parkeerterrein. Handtas en autosleutels nog altijd en zelfs beter in aanslag. De jas over haar arm, maar niet als het regent want dan gooit ze hem over het hoofd, zonder hem aan te trekken, en beschermt hij haar blonde lokken.

‘Ik sta altijd op de derde parkeerplaats. Het is nooit ver,’ antwoordde ze eens op mijn vraag, waarom ze haar jas niet aantrok.
De blonde lokken huppen altijd alle richtingen uit, ook als haar jas erover hangt. Het is een plezier om te zien.

Ik kijk Emilie iedere keer na.
Ik begeleid haar niet naar de uitgang, maar ik kijk door het raam van het kantoor op de eerste verdieping om te zien hoe ze naar haar auto loopt en hoe ze instapt. Ze opent het portier en mikt handtas en jas op de passagiersstoel. Dan zet ze zich neer, met beide voeten nog buiten tot ze haar elegante benen synchroon en met een zwierige beweging naar binnen heft. Dadelijk daarna klapt ze het portier dicht.
Vooral bij mooi weer blijf ik kijken en dan kan niets of niemand me afleiden vanwege het dak. Emilie stapt in, laat dadelijk het dak openklappen, zoekt haar handtas onder haar jas en vist er haarlint en lipstick uit, bindt haar haren en verft snel wat kleur op haar lippen. En dan, dan neemt ze haar zonnebril uit het handschoenkastje. Terwijl ze opzij leunt om de bril te zoeken wordt haar taille benadrukt! Emilie heeft geen problemen met haar buikomtrek, zou ik zo zeggen!

Diepe zucht.

Mijn shift duurt tot vier uur, maar ik blijf altijd langer voor mijn dagelijkse bezoek aan het kantoor. Mijn stoel staat daar op me te wachten, naast de koelkast en tegenover het bureau van Emilie, dat jonge en mooie geweld van de boekhoudafdeling. Thuis is er toch niks. Of jawel. Mijn moeder, haar poes, mijn televisie. Blokken. Of Het Nieuws. Of Jeroen Meus. Of iets anders.
En op woensdag- en vrijdagavond wandel ik naar het stamcafé en mijn maten. Ik ga altijd te voet. Het is echt maar drie minuten. Ik drink enkele glazen en ben ten laatste om tien uur terug thuis. Ik stap die drie minuten vier keer per week. Op woensdag heen en dan weer terug en op vrijdag nog eens. Het is een goede gewoonte. Dat zal ik tegen de huisarts zeggen.

Afb. Léon Spilliaert, De Schouw, 1913

HET LIED VAN SASKIA

morning-in-ro

Maar het was zij, echt, die het lied van Saskia zong.
‘Saskia heette Saskia en ze liep door de ochtenddauw en ze voelde de kracht van het leven en neuriede, neuriede want de woorden wist ze niet meer. En met haar geneurie bezong ze het leven, de dag en de nacht en de lente en zomer en keek om zich heen en ze neuriede voort. De boer van wat verder zat net op zijn tractor en zag haar en riep maar ze hoorde hem niet. Hij startte de tractor en reed in haar richting en wuifde en riep, en zij wuifde terug. ‘Dag Saskia,’ zei hij, ‘Dag grote boer Jan,’ was haar antwoord. ‘Bekijk je de ochtend?’ zo vroeg hij en zij zei van ‘Ja’. Boer Jan vond echt dat het was alsof Saskia de ochtend omarmde en hij zei het, hardop.
‘Dat doe ik, dat doe ik,’ antwoordde zij en ze gebaarde met hoofd en met armen en toonde de grootte, de kracht van de ochtend en wees hem het Oosten en zei dat het daagde.
Boer Jan moest nu voort en groette haar lachend en Saskia stapte en liep door de dauw, en neuriede weer en keek naar het Oosten, naar de komende zon, naar het licht dat daar daagde.’

PLOP

we-will-slam-them-with-our-wings

‘Maar ik ben te moe om pap te kunnen zeggen,’ zei ik.
‘Zeg het dan niet,’ zei hij.
‘Nee,’ zei ik, ‘ik zeg het niet.’
‘Zeg dan iets anders,’ zei hij.
‘Wat dan?’ vroeg ik. ‘Ik kan het echt niet meer. Ik kan helemaal niks, minder dan niks.’
‘Zeg dan lucht,’ zei hij.
‘Adem,’ antwoordde ik.
‘Nee, nee. Lucht,’ herhaalde hij.
‘Ik wou dat ik adem was,’ vond ik.
‘Nee, je bent geen adem, je bent jij,’ zei hij.
‘Jaja, maar wie ben ik?’ vroeg ik.
‘Jij bent de eerste rode appel in de grote nieuwe boomgaard,’ zei hij.

Ik glimlachte.
‘Ja, kabouter Plop,’ zei ik.
‘Ik ben jouw Plop niet,’ zei hij.
‘Plop, plap, plep, plek, plet, retteketet,’ zei ik.
‘Jij bent diegene die geen pap meer kan zeggen,’ zei hij.
‘Rijst,’ zei ik.
‘Griesmeel,’ zei hij.
‘Die is van Kristel, Plop,’ zei ik.
‘Ik ken geen Kristel,’ zei hij.
‘Ze is lief,’ zei ik.
‘En ze heeft pap?’ vroeg hij.
‘Ja, griesmeelpap, Plop. Echte, echte griesmeelpap.’
‘Moet ik haar kennen, jouw Kristel?’ vroeg hij.
‘Ja, dat zou je wel willen, Plop.’
‘Ik ben ik en ik ben Plop niet en Plop kent die Kristel niet.’
‘Nee. Maar soms ben jij Plop en ik ken Plop wel.’
‘Ja, maar ik zeg het nu nog eens: Plop kent Kristel niet. Plop wil haar kennen, Plop wil het Kristelraadsel ontrafeld.’
‘Kri Kri Kristelgeheim, ze is o zo mooi, ze is o zo lief, ze is liever dan licht.’
‘Is licht dan zo lief?’
‘Dit licht wel, het streelt, het schijnt, het werpt in overvloed alle lichter dan licht.’
‘Maar je kon niet eens pap.’
‘En nog altijd niet, Plop.’

 

Afb. Henry Darger, Untitled (‘We will slam them with our wings’)

FLIPPERTJE, FLAPPERTJE, REUTEMETEUT

jackson-pollock-number-5

Want IK ben het BELANG en IK ben de ENIGE van TEL en als de anderen MIJ niet volgen dan zijn ze DOMMER DAN DOM.
Want IK weet ALLES en IK weet hoe de vork in de steel zit en als IK zeg dat het zo moet dan heb IK ALTIJD GELIJK.
En de anderen moeten MIJ volgen want IK BEN DE BELANGRIJKSTE EN DE BESTE EN DE ENIGE DIE WEET WAAROVER HIJ PRAAT.
En IK heb al een groot gevolg maar IK WIL HET NOG GROTER EN GROTER, GROTER DAN GROOTS, IK wil de HELE gemeente, de stad en het land VOLLEDIG en ECHT en PAL ACHTER MIJ.
ZWIJG DUS, SHUT UP, LUISTER NAAR MIJ, DRAAG MIJ OP HANDEN want IK BEN DE BESTE, DE BAAS EN DE LEIDER EN IK WEET HET BETER DAN AL DE REST.

Afb.: Jackson Pollock, number 5, 1948.

Bewaren

BEITELEN (TUSSEN HEMEL EN AARDE)

hopper-night-windows-1928

Je bent mooi.
Dank je.
Wacht.
Wat?
Ik haal een paar spullen.
Wat?
Hier ben ik.
Een hamer en een beitel?
Ja.
Waarom?
Ik werk je wat bij.
Hoezo?
Hier een stukje, daar een hoekje.
Wat bedoel je?
Zo maar.
Wat met de hamel en de beitel?
Zit stil.
Nee.
Het moet.
Niks moet.
Jawel, dat hoekje.
Maar ik wil het niet.
Ik wel.
Jij hebt er niks over te zeggen.
Jawel.
Nee, het is van mij.
Ook van mij.
Niet.
Welles.
Ik ga weg.
Blijf.
Laat me met rust.
Nee, de hamer, de beitel.
Laat me met rust. [Gaat weg en komt niet meer terug]

 

(afb.: Edward Hopper, Night Window, 1928)

TERUG NAAR HET PAD (TUSSEN HEMEL EN AARDE)

leon-spilliaert-landschap

De straat, geen maan, toch licht, wat verder weer donker, een auto, terug donker, twee auto’s, terug donker, een zijweg, een blinkende streep modder, het donkere gras, het silhouet van een paard, nog een paard, geen maan, het geritsel, is het een paard?
Het pad, nog modder, nog donker gras, nog steeds geen maan, donker, wat lichter, te smal, waar is het pad?
Terug licht, terug de straat, een auto, terug donker, twee auto’s, drie, tien, dan niks meer, terug donker, geen maan, terug naar het pad, waar is de maan, waar is het licht van de nacht?

(Afb. Leon Spilliaert, Landschap)

BRIEF 4

TheTrial1962

 

Dag mijnheer Macharis,

Nee, ik heb het nog niet besteld. Het is niet dringend. Maar ik zal het niet vergeten. Ik heb me trouwens vergist van titel. Mijn wangen kleurden knalrood van schaamte! Ik bedoelde namelijk ‘Drie Vertellingen’ en niet ‘L’Education Sentimentale’. Dat laatste boek heb ik niet eens gelezen! Was mijn geheugen het noorden kwijt?

Die stapel van tien boeken is niet letterlijk hé mijnheer Macharis! Het kunnen er acht zijn, maar ook vijftien of twintig. Veel meer zullen het er nooit worden. Al mijn andere boeken zal ik weggeven!

Een leesclub, schrijft u? Maar dat zei u vorige keer toch ook al! Waarom probeert u me naar een leesclub te sturen? En wat moet ik doen in een leesclub? Luisteren, naar een analyse? Of wordt er voorgelezen? Worden er commentaren gegeven? Maar ik wil de commentaren van anderen niet horen! Of ik Kafka lees of niet wil ik zelf kiezen en wat Kafka bij me oproept is mijn zaak. Of Borges. Of Vonnegut. Of Lieze Spit. Of is het Lise? Is de spelling van een naam belangrijk? Is het belangrijk om een boek met iemand anders te bespreken? Ik las het boek van Spit trouwens nog niet. Zou dat op de lijst van de leesclub staan? Of lezen zij Joyce? Hahaha. Ja, naar een bespreking van het werk van Joyce zou ik wel eens willen luisteren. Ik zou me er zelfs op verheugen. De Bespreking Van Het Werk Van James Joyce Door Ons Oudste Lid De Heer Jambers, In Het Zakelijke Leven Gewaardeerd Marketing Director Van Het Bedrijf ‘XX Marktleider’.
Nee, dank u. Ik lees wie en wat ik wil.

Maar ik heb niet veel tijd om te lezen. Eerst die verdomde tabellen. Cijfers links, cijfers rechts, cijfers overal en ik moet die in goede banen leiden. In feite is het: Lijden. Iedere dag lijden onder de verse aanvoer! Iedere dag Kafka!

Iets anders.
Weet u, ik heb bezoek. Dit bezoek verrast me sinds vorige week iedere dag. Het is de kater van de buurvrouw en hij glipt door het open slaapkamerraam naar binnen. Het is een mooie, goudzwart gestreepte kater. En ik hou niet van katten, maar hij is goed gezelschap. Hij legt zich netjes op de mat, tegen de verwarming, en houdt me in de gaten. Omstreeks vier uur verdwijnt hij via dezelfde weg, terug naar de buurvrouw.

Hartelijke groeten!

E.

Nummer 4 van 66 brieven
afb: still uit The Trial van Orson Welles (herh.)